Teniz Capital Investment Banking инвестициялық банкінің басқарма төрағасының кеңесшісі, CFA Данияр Копбаев, ҚР банк секторының болашағы туралы айтып берді.
Данияр, бір жыл бұрын берген сұхбатыңызда M&A мәмілелерінің әлеуеті таусылмағанын айтып, қазақстандық ойыншылар арасындағы бірігу күтетіндігіңізді білдірген едіңіз. Сіз осы пікіріңізде қаласыз ба?
— Біз 2025 жылдың бірінші жартыжылдығында қазақстандық банктер арасында кемінде екі M&A мәмілесін көреміз деп есептейміз. Себептері анық: Halyk және Kaspi сияқты алыптармен бәсекелесу үшін басқа ойыншылар бірігіп, күшейуге мәжбүр, себебі банктер технологияларға айтарлықтай капиталдық шығындарды көтереді, ал бәсекелестік пен реттеу тек күшейе түсуде. Розничный бизнес пен бағалы қағаздар портфелінің левериджін қатайту қазақстандық шағын банктерді бірігуге итермелейді. Сондай-ақ, Қазақстанның сақтандыру нарығында да осындай бірігу мен сатып алуларды күтудеміз.
Сіз «банковский сектордың қызыл және жасыл флагмандарының табыс диверсификациясы жүйелі болып, жоғары пайыздық мөлшерлемелер кезеңінде өтімді активтердің үлкен резерві бар» деп айтқан едіңіз, 2024 жылы бұл ойыншылар өз позицияларын қалай нығайтты?
— Бір жыл бұрын атап өткеніміздей, Halyk және Kaspi нарықта басымдық танытып, 2024 жылы олардың қаржылық көрсеткіштерінің өсуімен дәлелденді, ал Halyk Bank жағдайында — капитализация мен акциялардың құнының өсуімен. Мысалы, Halyk акциялары 2024 жылы +30% көрсеткіш көрсетті, тіпті теңгенің құнсыздануын ескерсек, кірістілік 20% құрады.
Қандай басқа оқиғалар республика қаржылық секторына елеулі әсер етуі мүмкін?
— Биыл біз ұлттық компаниялардың акцияларын орналастыруды да күтудеміз, ал брокерлік лицензиясы бар банктер маңызды рөл атқаратын болады. Ұлттық компаниялардың акциялары ұлттық байлықтар мен елдің минералдық ресурстарын қайта бөлудің механизмі ретінде қызмет етеді, бұл, атап айтқанда, халықтың жинақтарына оң әсер етеді. Көптеген қазақстандықтар ұлттық компаниялардың акцияларын ұстап отыр, және жергілікті эмитенттерге қызығушылық тек арта түсуде.