«Автоматтандырылған салықтық бақылау мен мемлекет басшысының жалпы декларациялауға қатысты тәсілдерді қайта қарау жөніндегі тапсырмасын ескере отырып, аталған азаматтар санатын активтер мен міндеттемелер туралы декларация тапсырудан босату ұсынылады. Бұл жеке сектордағы қызметкерлер, зейнеткерлер, үй шаруашылығындағы әйелдер, студенттер және басқалары. Босату 90%-дан астам жеке тұлғаларды қамтитын болады», — деп атап өтті Такиев.
Ол міндетті декларациялауды кейбір азаматтар үшін сақтап қалу жоспарланып отырғанын нақтылады. Олардың арасында шетелдік активтерге иелік ететіндер және жыл ішінде 20 мың МРП (2024 жылы 73,8 млн теңге) мөлшерінен асатын активтер сатып алған немесе міндетті декларациялауға жататын табыс алғандар бар. Басқа тұлғалар, болжам бойынша, мүлікті және табыстарды өз еркімен декларациялауға құқық алады.
Үкіметтің отырысына дайындалған қаржы министрлігінің баяндамасында жалпы декларациялаудың алғашқы үш кезеңінің 4,8 млн адамды қамтығаны айтылған. Ведомство жалпы декларациялау концепциясының 14 жыл бұрын қабылданғанын және содан бері Қазақстандағы жағдайдың өзгергенін атап өтті. Атап айтқанда, мемлекеттік органдар мен компаниялардың деректер базалары цифрландырылды, қолма-қол ақшасыз төлемдер кеңінен таралып, жалпы операциялардың 86%-ын құрады, қаржылық және валюталық бақылау күшейтілді, халықаралық келісімдер, соның ішінде FATCA аясында деректер алмасу ұйымдастырылды, сондай-ақ цифрландыру кеңінен енгізілді.
Қаржы министрлігінің мәліметтері бойынша, егер міндетті декларациялауды жою жүзеге асырылса, бұл 90%-ға жуық жеке тұлғаларды, төртінші кезеңде қатысуы тиіс адамдарды қамтиды. Ведомство заңнамаға қажетті түзетулерді әзірледі.
Бектенов, өз кезегінде, қаржы министрлігі мен Такиевтің аргументтерімен келісті және қаржы мен ұлттық экономика министрлігіне үш күн ішінде «қажетті заңнамалық түзетулерді әзірлеп, парламентте тиісті жұмыстар жүргізуді» тапсырды.
Міндетті төртінші кезеңді жою туралы ұсыныс алғаш рет 14 қарашада Айдар М. қол қойған E-Petition.kz порталында жарияланған петицияда айтылды. Автор салық органдарының қазақстандықтардың мүлігі мен табыстары туралы қажетті ақпараттарға қол жеткізгенін, олардың көпшілігінің азық-түлікке жалақысының жартысынан астамын жұмсайтынын және жоғары қарыздық жүктемеге ие екенін атап өтті.
Келесі күні бұл бастаманы президент Тоқаев қолдады. Ол жалпы декларациялау концепциясының қабылданғанынан бері Қазақстан «цифрландыру және финтех саласында елеулі жетістіктерге» қол жеткізгенін және табыстар мен мүлікті есепке алу мен бақылау үшін қосымша шараларға қажеттілік жоғалғанын атап өтті.
Жалпы табыстарды декларациялау 2021 жылдан бастап кезең-кезеңімен енгізілуде. Алғашқы үш кезеңде 4 млн-нан астам адам декларация тапсырды – бұл мемлекеттік қызметшілер, квази-мемлекеттік сектордың басшылары, кәсіпкерлер, сондай-ақ олардың жұбайлары. 2025 жылдың 1 қаңтарынан бастап декларация тапсыруға барлық қазақстандықтар міндетті болды.